SOMATOSTATYNA (CZYNNIK HAMUJĄCY UWALNIANIE HORMONU WZROSTU)
W 1968 r. Krulich i wsp. wykazali w podwzgórzu obecność neurohormonu hamującego uwalnianie z przysadek szczurzych hormonu wzrostu. Substancję tę następnie wyizolowano, określono jej budowę i ze względu na właściwości biologiczne hamowania uwalniania hormonu wzrostu nazwano somatostatyną.
W organizmie hormon ten występuje w formie cyklicznego tetradeka- peptydu o m.cz. 1625,1 u (1638 daltonów) i następującej budowie chemicznej: H-AIa-GIy-Cys-Lys-Asn-Phe-Phe-Trp-Lys-Thr-Phe-Thr-Ser-Cys-OH. Prekursorem somatostatyny w podwzgórzu jest większy peptyd zbudowany ze 121 aminokwasów.
Na podstawie techniki immunohistochemicznej oraz metody RIA obecność somatostatyny wykazano w obrębie ośrodkowego układu nerwowego w podwzgórzu, pniu mózgu, szyszynce, korze mózgu i rdzeniu kręgowym. Niewątpliwie największe stężenie tego hormonu wykryto w obrębie warstwy zewnętrznej wyniosłości pośrodkowej oraz neuronach jądra łukowatego podwzgórza. Występowanie tego peptydu wykazano także poza ośrodkowym układem nerwowym w ziarnistościach cytoplazma- tycznych komórek układu APUD, takich jak komórki C gruczołu tarczowego, komórki D wysp trzustkowych (Langerhansa) i komórek dokrew- nych przewodu pokarmowego. Tego typu rozmieszczenie somatostatyny w organizmie może wskazywać na udział tego hormonu w parakrynowej regulacji wydzielania innych gruczołów dokrewnych.